Từ thị trường tăng đến thanh lý: Bitcoin có thể đạt triệu đô la, nhưng bạn cần trải qua thị trường Bear khắc nghiệt trước.

Kể từ khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ vào năm 1939 cho đến năm 2024, chúng ta đã trải qua một thị trường tăng trưởng chưa từng có. Sự gia tăng liên tục này đã hình thành nên nhiều thế hệ nhà đầu tư thụ động, những người quen nghĩ rằng "thị trường sẽ không bao giờ gặp vấn đề". Tuy nhiên, bữa tiệc này đã kết thúc, và nhiều người sắp phải đối mặt với việc thanh lý.

Hình thành thị trường tăng siêu

Siêu thị trường tăng từ năm 1939 đến 2024 xuất phát từ một loạt các biến đổi cấu trúc đã định hình lại nền kinh tế toàn cầu, mà Mỹ luôn ở vị trí trung tâm.

Trở thành siêu cường toàn cầu sau Thế chiến thứ hai

Chiến tranh thế giới thứ hai đã đẩy Mỹ từ một cường quốc trung bình trở thành "nhà lãnh đạo của thế giới tự do". Đến năm 1945, Mỹ sản xuất hơn một nửa sản phẩm công nghiệp toàn cầu, kiểm soát một phần ba xuất khẩu toàn cầu và nắm giữ khoảng hai phần ba dự trữ vàng toàn cầu. Quyền lực kinh tế này đã đặt nền tảng cho sự tăng trưởng trong nhiều thập kỷ tới.

Sau chiến tranh, Hoa Kỳ tích cực ôm lấy vai trò lãnh đạo toàn cầu, thúc đẩy việc thành lập Liên Hợp Quốc và thực hiện Kế hoạch Marshall, bơm một lượng tiền khổng lồ vào Tây Âu. Điều này không chỉ là viện trợ, mà còn tạo ra thị trường mới cho sản phẩm của Hoa Kỳ, đồng thời thiết lập vị thế thống trị về văn hóa và kinh tế.

Mở rộng lực lượng lao động: Phụ nữ và các nhóm thiểu số

Trong thời kỳ Chiến tranh Thế giới thứ hai, khoảng 6,7 triệu phụ nữ gia nhập thị trường lao động, khiến tỷ lệ tham gia lao động của phụ nữ tăng gần 50% trong thời gian ngắn. Mặc dù sau chiến tranh nhiều phụ nữ rời bỏ công việc, nhưng cuộc huy động quy mô lớn này đã thay đổi vĩnh viễn cách nhìn nhận của xã hội về việc làm của phụ nữ.

Đến năm 1950, xu hướng phụ nữ đã kết hôn đi làm quy mô lớn trở nên rõ rệt, tỷ lệ tham gia lao động của phụ nữ ở hầu hết các độ tuổi đã tăng lên 10 điểm phần trăm chưa từng có. Điều này đánh dấu sự chuyển biến căn bản trong mô hình kinh tế của Mỹ. Việc bãi bỏ "lệnh cấm hôn nhân", gia tăng công việc bán thời gian, cải cách công nghệ trong công việc nhà và nâng cao trình độ giáo dục đều đã thúc đẩy phụ nữ trở thành những người tham gia lâu dài trong hệ thống kinh tế.

Các cộng đồng dân tộc thiểu số cũng trải qua những xu hướng tương tự, dần dần có được nhiều cơ hội kinh tế hơn. Sự mở rộng lực lượng lao động này đã nâng cao hiệu quả sản xuất của Mỹ, hỗ trợ cho hàng chục năm tăng trưởng kinh tế.

Chiến thắng Chiến tranh Lạnh và làn sóng toàn cầu hóa

Chiến tranh Lạnh đã hình thành vai trò chính trị và kinh tế của Mỹ sau chiến tranh. Đến năm 1989, Mỹ đã thiết lập liên minh quân sự với 50 quốc gia và triển khai 1,5 triệu quân tại 117 quốc gia trên toàn cầu. Điều này không chỉ vì an ninh quân sự mà còn nhằm thiết lập ảnh hưởng kinh tế của Mỹ trên toàn cầu.

Sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, Hoa Kỳ trở thành cường quốc duy nhất trên thế giới, bước vào thời đại được coi là thế giới đơn cực. Đây không chỉ là chiến thắng về ý thức hệ, mà còn là sự mở cửa của thị trường toàn cầu, Hoa Kỳ đã có thể dẫn dắt cấu trúc thương mại toàn cầu.

Từ những năm 1990 đến đầu thế kỷ 21, các công ty Mỹ đã mở rộng mạnh mẽ vào các thị trường mới nổi. Đây là kết quả của sự lựa chọn chính sách lâu dài, chứ không phải là sự phát triển tự nhiên. Ví dụ, trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, lượng hàng nhập khẩu của Mỹ đã tăng đáng kể ở những quốc gia mà các cơ quan tình báo can thiệp, đặc biệt là trong các ngành mà Mỹ không có lợi thế cạnh tranh rõ ràng.

Chủ nghĩa tư bản phương Tây chiến thắng chủ nghĩa cộng sản phương Đông không chỉ dựa vào lợi thế quân sự hay ý thức hệ. Hệ thống dân chủ tự do phương Tây có khả năng thích ứng tốt hơn, vẫn có thể điều chỉnh cấu trúc kinh tế một cách hiệu quả sau cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973. Sự điều chỉnh chính sách tiền tệ năm 1979 đã tái tạo quyền lực tài chính toàn cầu của Mỹ, biến thị trường vốn toàn cầu thành động lực tăng trưởng mới cho Mỹ trong kỷ nguyên hậu công nghiệp.

Những biến chuyển cấu trúc này đã cùng nhau thúc đẩy một siêu thị trường tăng trưởng tài sản tài chính chưa từng có. Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi nằm ở chỗ: những biến chuyển này đều là sự kiện một lần, không thể lặp lại. Chúng ta đang chứng kiến sự hỗ trợ cuối cùng của chu kỳ tăng trưởng siêu dài này bị rút ra.

Triển vọng tương lai

Tuy nhiên, nhiều người vẫn cầu nguyện rằng thị trường có thể quay trở lại trạng thái bình thường trong lịch sử. Sự đồng thuận của thị trường là: tình hình sẽ tạm thời xấu đi, sau đó ngân hàng trung ương sẽ bơm tiền trở lại, và chúng ta có thể tiếp tục kiếm lợi. Nhưng thực tế là: những người này có thể đang đi vào tình thế khó khăn.

Thị trường tăng của gần một thế kỷ được xây dựng trên một loạt các sự kiện không thể lặp lại, thậm chí một số yếu tố trong số đó đang đảo ngược:

• Phụ nữ ít có khả năng tham gia trở lại thị trường lao động một cách ồ ạt, thực tế là, khi một số người thúc đẩy tăng tỷ lệ sinh, tỷ lệ tham gia lao động của phụ nữ có thể sẽ giảm.
• Các nhóm dân tộc thiểu số ít có khả năng được thu hút trở lại vào thị trường lao động một lần nữa, thực tế là chính sách nhập cư đã trở thành sự đồng thuận của cả hai đảng.
• Lãi suất khó có khả năng giảm mạnh lần nữa, các chính phủ sẽ cố gắng tránh giảm lãi suất và tái bùng phát lạm phát, vì lạm phát được coi là mối đe dọa lớn nhất đối với việc tái đắc cử.
• Quá trình toàn cầu hóa có thể bị đình trệ hoặc đảo ngược, một số nhà hoạch định chính sách đang tiến theo hướng ngược lại.
• Không có khả năng xuất hiện một cấu trúc toàn cầu giống như sau Thế chiến II.

Quan điểm của tôi rất đơn giản: Tất cả các xu hướng vĩ mô toàn cầu đã thúc đẩy thị trường chứng khoán tăng trong thế kỷ qua, giờ đây đang đảo ngược. Điều này sẽ có tác động sâu sắc đến thị trường.

Thời kỳ suy thoái kinh tế

Khi một nền kinh tế bước vào suy thoái, tình hình có thể rất nghiêm trọng. Ví dụ, nếu bạn mua vào tại điểm cao lịch sử của chỉ số Nikkei 225 vào năm 1989 và giữ đến nay, 36 năm đã trôi qua, tỷ suất hoàn vốn của bạn khoảng -5%. Đây là ví dụ điển hình của "mua và giữ, thua lỗ lâu dài". Tôi nghĩ rằng chúng ta có thể đang đối mặt với tình huống tương tự.

Thậm chí tồi tệ hơn, chúng ta nên chuẩn bị cho việc đối mặt với các biện pháp kiểm soát vốn và chính sách đàn áp tài chính. Việc thị trường không tăng không có nghĩa là chính phủ sẽ chấp nhận thực tế. Khi chính sách tiền tệ truyền thống thất bại, chính phủ có thể chuyển sang các biện pháp kiểm soát tài chính trực tiếp hơn.

Sắp tới sẽ có kiểm soát vốn

Áp lực tài chính đề cập đến việc để người tiết kiệm nhận được mức lợi nhuận thấp hơn mức lạm phát, để ngân hàng có thể cung cấp khoản vay giá rẻ cho doanh nghiệp và chính phủ, đồng thời giảm áp lực trả nợ. Chiến lược này đặc biệt hiệu quả trong việc chính phủ thanh lý nợ bằng nội tệ. Mặc dù thuật ngữ này ban đầu được sử dụng để chỉ trích các chính sách của các quốc gia thị trường mới nổi, nhưng ngày nay những thực hành này ngày càng xuất hiện nhiều hơn trong các nền kinh tế phát triển.

Với một số quốc gia có gánh nặng nợ vượt quá 120% GDP, khả năng trả nợ bằng các phương pháp truyền thống đang giảm dần. Các chiến lược kiểm soát tài chính đã bắt đầu được thực hiện hoặc thử nghiệm, bao gồm:

• Hạn chế trực tiếp hoặc gián tiếp về nợ chính phủ và lãi suất tiền gửi
• Chính phủ kiểm soát các tổ chức tài chính và thiết lập rào cản cạnh tranh
• Yêu cầu dự trữ cao
• Tạo ra thị trường nợ trong nước khép kín, buộc các tổ chức phải mua trái phiếu chính phủ
• Kiểm soát vốn, hạn chế dòng chảy tài sản qua biên giới

Điều này không phải là giả thuyết lý thuyết, mà là trường hợp thực tế. Trong những năm gần đây, lãi suất chuẩn của một số quốc gia đã duy trì lâu dài dưới tỷ lệ lạm phát, thực tế đang cưỡng chế chuyển giao tài sản của người tiết kiệm sang tay người vay (bao gồm cả chính phủ).

Tài khoản hưu trí: Mục tiêu tiềm năng của chính phủ

Nếu chính phủ không thể dựa vào chính sách tiền tệ để mua trái phiếu, giảm lãi suất nhằm tránh khủng hoảng nợ, họ có thể sẽ chú ý đến các tài khoản hưu trí. Có thể tưởng tượng một tương lai: các tài khoản hưu trí được ưu đãi thuế sẽ được yêu cầu phân bổ ngày càng nhiều trái phiếu chính phủ. Chính phủ không cần phát hành thêm tiền, chỉ cần trực tiếp điều phối nguồn vốn hiện có trong hệ thống.

Trong những năm qua, chúng ta đã thấy một số dấu hiệu liên quan:

• Đóng băng tài sản: Một số quốc gia ủy quyền cho chính phủ tịch thu hoặc đóng băng tài sản trong những trường hợp cụ thể, điều này đã tạo ra tiền lệ cho việc chính phủ can thiệp vào dự trữ ngoại hối.
• Đóng băng tài khoản trong các sự kiện xã hội: Trong một số sự kiện biểu tình, chính phủ đã đóng băng một phần tài khoản ngân hàng mà không có sự phê duyệt của tòa án.

Hành động tương tự trong lịch sử

Trong lịch sử Mỹ cũng đã từng có những hành động tương tự:

Năm 1933, chính phủ đã yêu cầu công dân nộp vàng, nếu không sẽ phải đối mặt với án tù. Mặc dù mức độ thực thi hạn chế, nhưng Tòa án Tối cao đã ủng hộ quyền lực này của chính phủ. Điều này được đóng gói thành giao dịch "giá thị trường công bằng", nhưng thực chất là một cuộc "tịch thu tài sản cưỡng bức".

Sau sự kiện 911, khả năng giám sát của chính phủ đã nhanh chóng mở rộng. Một loạt các đạo luật đã trao cho chính phủ quyền giám sát rộng rãi, cho phép thu thập các hồ sơ liên lạc, thông tin tài chính và các dữ liệu khác của công dân.

Vấn đề không phải là "áp lực tài chính có đến hay không", mà là "nó sẽ nghiêm trọng đến mức nào". Khi áp lực kinh tế từ việc phi toàn cầu hóa gia tăng, sự kiểm soát của chính phủ đối với vốn có thể trở nên trực tiếp và nghiêm khắc hơn.

Vàng và Bitcoin

Biểu đồ tháng vàng từ năm 1970 cho thấy xu hướng tăng mạnh.

Dựa trên phương pháp loại trừ, tài sản tài chính phù hợp nhất để mua đã trở nên rõ ràng - bạn cần một tài sản không có mối liên hệ lịch sử với thị trường, khó bị chính phủ tịch thu, và không chịu sự kiểm soát của một chính phủ duy nhất. Tôi có thể nghĩ đến hai cái, trong đó một cái đã tăng 60.000 tỷ USD giá trị thị trường trong 12 tháng qua. Đây có thể là một tín hiệu rõ ràng của thị trường tăng.

Cuộc đua dự trữ vàng toàn cầu

Nhiều quốc gia đang nhanh chóng tăng cường dự trữ vàng để đối phó với sự thay đổi của cấu trúc kinh tế toàn cầu:

• Trung Quốc: Tháng 1 năm 2025, mua thêm 5 tấn vàng trong một tháng, liên tiếp ba tháng mua ròng, tổng số lượng nắm giữ đạt 2,285 tấn.
• Nga: kiểm soát 2,335.85 tấn vàng, trở thành quốc gia có dự trữ vàng lớn thứ năm trên thế giới.
• Ấn Độ: xếp hạng thứ tám toàn cầu, nắm giữ 853,63 tấn và tiếp tục gia tăng.

Đây không phải là hành động ngẫu nhiên, mà là một chiến lược. Sau khi dự trữ ngoại hối của một số quốc gia bị đóng băng, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đã chú ý đến điều này. Một cuộc khảo sát cho thấy, 96% ngân hàng trung ương được hỏi coi uy tín của vàng như một tài sản phòng ngừa rủi ro là động lực để tiếp tục đầu tư. Khi tài sản được định giá bằng đô la có thể bị đóng băng, vàng vật chất được lưu trữ trong nước trở nên rất hấp dẫn.

Vào năm 2024, Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng dự trữ vàng thêm 74.79 tấn, với mức tăng 13.85%. Dự trữ vàng của Ba Lan đã tăng thêm 89.54 tấn, gần 25%. Uzbekistan đã tăng thêm 8 tấn vàng vào tháng 1 năm 2025, nâng tổng lượng vàng nắm giữ lên 391 tấn, chiếm 82% dự trữ ngoại hối của nước này. Những biện pháp này nhằm giảm sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính có thể bị vũ khí hóa.

Các chính phủ các nước tin tưởng nhất vào vàng, vì họ đã thiết lập hệ thống sử dụng vàng cho dự trữ và thanh toán thương mại. Tổng lượng vàng nắm giữ của các ngân hàng trung ương một số quốc gia đang phát triển chiếm hơn 20% tổng lượng vàng nắm giữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu. Như một số chủ tịch ngân hàng trung ương đã nói, họ đang chuyển sang "tính trung lập tiền tệ của dự trữ vàng", với mục tiêu là tăng cường dự trữ quốc tế và "bảo vệ nền kinh tế khỏi các cú sốc bên ngoài".

Bitcoin

Thời đại do vàng dẫn dắt này có thể kéo dài một thời gian, nhưng cuối cùng, những hạn chế của nó sẽ hiện ra. Nhiều quốc gia nhỏ và vừa thiếu hệ thống ngân hàng đủ mạnh và hải quân để quản lý logistics vàng toàn cầu, những quốc gia này có thể trở thành nhóm sớm nhất áp dụng Bitcoin thay thế vàng.

• El Salvador: Năm 2021 trở thành quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin là tiền tệ hợp pháp (sau đó tuyên bố hủy bỏ), đến năm 2025, dự trữ Bitcoin của họ đã tăng lên hơn 550 triệu USD.
• Bhutan: Sử dụng thủy điện để khai thác, dự trữ Bitcoin đã vượt quá 1 tỷ USD, chiếm một phần ba GDP của quốc gia này.

Khi thế giới trở nên phức tạp hơn, các quốc gia ít có khả năng gửi vàng cho các nước khác. Rủi ro bị tịch thu quá lớn, và những nỗ lực không thành công của một số quốc gia trong việc thu hồi vàng từ ngân hàng nước khác chính là bằng chứng. Đối với các quốc gia nhỏ hơn, Bitcoin cung cấp một giải pháp thay thế hấp dẫn - nó không cần kho vàng vật lý để lưu trữ, không cần tàu để chuyển giao, và không cần quân đội để bảo vệ.

Giai đoạn chuyển tiếp này sẽ thúc đẩy chúng ta bước vào giai đoạn tiếp theo của việc áp dụng Bitcoin, nhưng cần phải kiên nhẫn. Thế giới sẽ không thay đổi trong một đêm, và hệ thống tiền tệ cũng vậy. Đến năm 2025, chúng ta đã thấy khởi đầu của sự chuyển mình này, tỷ lệ áp dụng Bitcoin ở một số quốc gia đang tăng lên không ngừng, vì người dân tìm kiếm sự bảo vệ để chống lại lạm phát và bất ổn tài chính.

![Messari：Bitcoin có thể lên tới 1 triệu đô la, nhưng bạn cần phải trải qua một thị trường Bear khắc nghiệt trước](